Bệnh nhân nữ (79 tuổi) nhập viện với chẩn đoán gãy mấu chuyển xương đùi sau khi trượt ngã tại nhà. Với tiền sử tăng huyết áp, đái tháo đường và đã từng đặt stent mạch vành bỏ điều trị được 5 năm khiến việc phẫu thuật điều trị trở nên khó khăn, BUH nhanh chóng tiến hành hội chẩn chuyên môn toàn viện để đánh giá mức độ an toàn của ca phẫu thuật và đưa ra phương án điều trị hiệu quả nhất. Dưới sự phối hợp liên chuyên khoa gồm Khoa Ngoại tổng hợp; Khoa Tim mạch và Khoa gây mê hồi sức, bệnh nhân được tiến hành phẫu thuật kết hợp xương bằng kỹ thuật xâm lấn tối thiểu, sử dụng đinh nội tủy đầu trên xương đùi thế hệ mới (PFNA). Hiện tại BN hồi phục tốt, sức khỏe ổn định trong niềm vui của gia đình và đội ngũ nhân viên y tế BUH.

Gãy liên mấu chuyển xương đùi và các phương pháp điều trị hiện nay

Gãy liên mấu chuyển xương đùi là loại gãy xương thường gặp, chiếm khoảng 55% trong các loại gãy xương ở đầu trên xương đùi. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng hay gặp nhất là ở những người lớn tuổi (trên 60 tuổi), gặp ở nữ giới nhiều gấp 2 – 3 lần nam giới. Nguyên nhân chủ yếu do tai nạn sinh hoạt: ngã ở nhà vệ sinh, leo ghế thắp hương, thay quần, tai nạn giao thông… Khi bị gãy liên mấu chuyển xương đùi bệnh nhân không đứng dậy được, vận động háng rất đau, chân gãy ngắn hơn chân lành, bàn chân đổ xoay ngoài. Tỉ lệ tử vong lên tới 20 – 30% trong năm đầu sau chấn thương.

Gãy liên mấu chuyển xương đùi bên trái

Phương pháp điều trị có thể là bảo tồn hoặc phẫu thuật. Điều trị bảo tồn được chỉ định cho những bệnh nhân gãy di lệch ít, còn có thể ngồi được hoặc ở những bệnh nhân già yếu, nhiều bệnh lý nền nặng không thể phẫu thuật được. Tuy nhiên, hiệu quả của phương pháp này không cao, tỉ lệ biến chứng và tử vong lớn nên ít khi được áp dụng. Vì vậy, phẫu thuật kết hợp xương là phương pháp điều trị phổ biến, hiệu quả nhất cho những bệnh nhân gãy liên mấu chuyển. Có nhiều phương pháp phẫu thuật điều trị gãy liên mấu chuyển như: kết hợp xương nẹp vít khóa, nẹp DHS, đinh nội tuỷ đầu trên xương đùi, thay khớp háng bán phần hoặc toàn phần … mỗi phương tiện điều trị đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng.

BUH phẫu thuật thành công cho bệnh nhân 79 tuổi gãy liên mấu chuyển xương đùi có tiền sử bệnh nền

Gãy xương vùng mấu chuyển thường lâu hồi phục hơn so với các vị trí khác, đặc biệt ở người lớn tuổi. Đây là vùng xương bị gãy phức tạp và phải chịu sức nặng của cơ thể khi di chuyển việc tác động này dễ làm tổn thương vùng xương bị gãy. Phương pháp phẫu thuật kết hợp xương là một trong những phương pháp điều trị xương đùi mang lại hiệu quả cao. 

Các bác sĩ Khoa ngoại tổng hợp BUH đang tiến hành phẫu thuật

Trường hợp bệnh nhân nữ 79 tuổi gãy liên mấu chuyển đã được các bác sĩ BUH điều trị bằng bằng phương pháp phẫu thuật kết hợp xương bằng đinh nội tủy đầu trên xương đùi. Đinh nội tủy được sử dụng tại BUH là đinh nội tủy đầu trên xương đùi thế hệ mới (PFNA), qua kỹ thuật xâm lấn tối thiểu để điều trị cho những bệnh nhân gãy xương vùng mấu chuyển. 

Do bệnh nhân nữ đã lớn tuổi và mắc nhiều bệnh lý như: tăng huyết áp, đái tháo đường, đặc biệt là bệnh lý mạch vành bỏ điều trị được 5 năm khiến việc phẫu thuật kết hợp xương gặp nhiều khó khăn. Bệnh viện nhanh chóng hội chẩn chuyên môn toàn viện để đánh giá mức độ an toàn của ca phẫu thuật và đưa ra phương án điều trị hiệu quả nhất. Ca phẫu thuật được thực hiện dưới sự phối hợp chặt chẽ liên chuyên khoa và giám sát liên tục suốt kíp mổ của các Bác sĩ Khoa Tim mạch và Khoa Gây mê hồi sức. Ca phẫu thuật diễn ra tốt đẹp, bệnh nhân trong và sau phẫu thuật không xảy ra tai biến và hiện tại bệnh nhân đã có thể tự đứng dậy, vận động nhẹ nhàng. 

Hội chẩn toàn viện 

Nói về kỹ thuật này, BSCKII. Trần Mậu Phong – Phó Khoa Ngoại Tổng Hợp, Trưởng Đơn Vị Chấn Thương Chỉnh Hình Bệnh viện Đại Học Y Dược Buôn Ma Thuột, Trưởng ekip phẫu thuật cho biết: “Kết hợp xương gãy liên mấu chuyển bằng đinh nội tuỷ đầu trên xương đùi là kỹ thuật mới, đã được áp dụng và thu được nhiều kết quả tích cực ở các trung tâm chấn thương lớn ở TP HCM, Huế, Hà Nội… Phương pháp này có những ưu điểm vượt trội so với các phương pháp khác như: đường mổ nhỏ, xâm nhập tối thiểu, giảm mất máu, kết hợp ổ gãy vững, bệnh nhân vận động sớm, điều trị tốt cho loại gãy vững và không vững, gãy liên mấu chuyển kết hợp gãy dưới mấu chuyển hay thân xương đùi. Do đó bệnh nhân có thể sớm trở lại vận động, đi lại, tránh những biến chứng do bất động như: viêm phổi, nhiễm trùng đường tiểu, huyết khối tĩnh mạch, loét tì đè, tử vong…”

Phẫu thuật kết hợp xương với kỹ thuật xâm lấn tối thiểu

Phẫu thuật xâm lấn tối thiểu với vết mổ rất nhỏ

Với thể trạng bệnh nhân lớn tuổi và nhiều tiền sử bệnh, Khoa Gây mê hồi sức BUH đã kết hợp gây tê thần kinh đùi kết hợp gây tê thần kinh bì đùi để hạn chế tối đa cơn đau sau mổ cho bệnh nhân. Sau phẫu thuật bệnh nhân đã có thể cử động chân, vận động nhẹ, điều này sẽ giúp quá trình hồi phục diễn ra nhanh chóng và hiệu quả hơn. 

Gãy liên mấu chuyển xương đùi người già là chấn thương nặng, gây hậu quả rất xấu. Vì vậy, cần quan tâm sức khỏe, chế độ ăn uống, sinh hoạt để tránh nguy cơ loãng và gãy xương, đồng thời cần đến bệnh viện kiểm tra định kỳ độ loãng xương để kịp thời cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cũng như lượng calcium và vitamin D cần thiết. Gia đình cần dành nhiều sự chú ý với người già, hạn chế ra ngoài nếu không cần thiết. Nhà cửa cần khô ráo, đủ ánh sáng, trang bị tay vịn, lan can, giá đỡ ở những nơi ẩm ướt như nhà vệ sinh, cầu thang, sân, không mang dép xốp, trơn… Khi bị gãy xương vùng háng, đặc biệt gãy cổ xương đùi, liên mấu chuyển chuyển xương đùi, bệnh nhân cần được sớm đưa đến cơ sở Y tế để xử lý kịp thời.