Vừa qua, tại BUH các bác sĩ Đơn vị ung bướu – Khoa ngoại tổng hợp đã phẫu thuật thành công cho bệnh nhân nam (sinh năm 1998) mắc bệnh u tuyến nước bọt mang tai, khối u phát triển khá lớn góc hàm trái. Vào giai đoạn này u đã diễn biến phức tạp, kích thước lớn, gây đau nhức và mất cân bằng toàn bộ khuôn mặt. Các bác sĩ quyết định can thiệp bằng phẫu thuật để loại bỏ khối u. Đây là một ca phẫu thuật khó ở vùng đầu mặt cổ vì có liên quan trực tiếp đến các nhánh thần kinh mặt – nhánh thần kinh quan trọng chi phối các cơ tạo nên các biểu cảm vùng mặt. Sau khi phẫu thuật, BN đã lấy lại được nụ cười, cơ mặt đã hoạt động linh hoạt.
Qua đây các bác sĩ BUH đã hướng dẫn cách nhận biết sớm và phòng tránh bệnh lý u tuyến mang tai để có phương pháp điều trị kịp thời và tránh các biến chứng nguy hiểm của bệnh lý này.
Tuyến nước bọt mang tai và nguyên nhân hình thành u tuyến nước bọt mang tai
Tuyến nước bọt mang tai là tuyến nước bọt lớn nhất trong cơ thể, tiết ra khoảng 250-500ml nước bọt mỗi ngày. Thành phần chủ yếu của nước bọt là nước, chất nhầy, muối khoáng, men tiêu hóa (Amylase), kháng thể (Ig A), các ngưng kết nguyên của hồng cầu, các sản phẩm nội sinh (Ure, acid uric, …) hoặc các ngoại chất (chì, thuỷ ngân, thuốc…). U tuyến nước bọt có thể hình thành ở mọi độ tuổi, giới tính và phổ biến nhất từ độ tuổi trên 60.
Bệnh lý tuyến nước bọt mang tai là bệnh thường gặp trong các bệnh lý ở vùng đầu-mặt-cổ, có thể gặp các dạng khác nhau như: nhiễm trùng, sỏi, rối loạn miễn dịch, quá phát, teo tuyến mang tai, bệnh hệ thống, khối u tuyến mang tai. Trong đó u tuyến mang tai chiếm 85% – 90% bệnh lý tuyến nước bọt mang tai nói riêng và chiếm 2% bệnh lý khối u vùng đầu-mặt-cổ.
U tuyến nước bọt mang tai là tình trạng tăng trưởng bất thường hiếm gặp ở tuyến nước bọt mang tai. Tuyến nước bọt mang tai gồm hai tuyến nằm ở ngay trước tai ở mỗi bên mặt. Các tuyến nước bọt tiết ra nước bọt nhằm hỗ trợ quá trình nhai và tiêu hóa thức ăn. Hầu hết u ở tuyến nước bọt mang tai là lành tính, chiếm 75% các trường hợp. Tuy nhiên bệnh thường có những biểu hiện khó nhận biết ở giai đoạn sớm. Cho đến khi u phát triển to gây đau và mất thẩm mỹ thì mới được phát hiện sẽ khó khăn trong việc điều trị, nguy cơ tiến triển thành u ác tính cao.
Hiện nay, vẫn chưa có nghiên cứu nào chứng minh nguyên nhân chính xác gây ra bệnh u tuyến nước bọt mang tai. Tuy nhiên có một số nghiên cứu chỉ ra các yếu tố mang nguy cơ hình thành u tuyến nước bọt mang tai là: do virus EBV hoặc SV40, bức xạ ion hóa, phơi nhiễm nghề nghiệp ở những ngành hóa chất độc hại,… Ngoài ra việc sử dụng thuốc lá, rượu bia cũng là nguyên nhân có thể hình thành u tuyến nước bọt mang tai.
Tình trạng phát hiện muộn bệnh lý u tuyến nước bọt mang tai gây khó khăn trong việc điều trị
Trường hợp nam bệnh nhân (sinh năm 1998) đến khám tại BUH vì khối u ở bên góc hàm trái phát triển khá lớn. Vào giai đoạn này u đã diễn biến phức tạp, kích thước lớn, gây đau nhức và mất cân bằng toàn bộ khuôn mặt. Sau khi thăm khám và làm các xét nghiệm chuyên sâu, bệnh nhân được chẩn đoán là u lành tính tuyến nước bọt mang tai trái, các Bác sĩ Đơn vị ung bướu quyết định can thiệp bằng phẫu thuật để loại bỏ khối u. Đây là một ca phẫu thuật khó vùng đầu mặt cổ vì có liên quan trực tiếp đến các nhánh thần kinh mặt – nhánh thần kinh quan trọng chi phối các cơ tạo nên các biểu cảm vùng mặt.

Các Bác sĩ phẫu thuật bóc tách và cắt trọn thùy nông tuyến mang tai trái kèm bướu.
Để hạn chế tối đa việc có thể xâm lấn đến dây thần kinh số VII làm ảnh hưởng đến chức năng của cơ mặt, các bác sĩ Đơn vị ung bướu đã nhanh chóng phẫu thuật để bóc tách và cắt trọn thùy nông tuyến mang tai trái kèm bướu. Sau khi phẫu thuật, bệnh nhân phục hồi tốt và đã có thể nở nụ cười trở lại, các biểu cảm trên khuôn mặt cũng đã trở nên linh hoạt hơn.
Nụ cười tươi tắn của bệnh nhân sau phẫu thuật
Các Bác sĩ Đơn vị ung bướu – Khoa ngoại BUH chia sẻ: “Phần lớn bệnh nhân đến điều trị u tuyến nước bọt mang tai là các trường hợp khối u đã lớn, mức độ tổn thương rộng, chức năng, thẩm mỹ bị ảnh hưởng gây không ít khó khăn cho việc tiên lượng, điều trị. Phẫu thuật có vai trò là phương pháp điều trị chính, được lựa chọn đầu tay.” Qua đây các bác sĩ khuyến cáo bệnh nhân nên lưu ý phát hiện và điều trị sớm để không ảnh hưởng đến các chức năng khác của cơ thể, thời gian hồi phục cũng nhanh hơn và tiết kiệm chi phí cho người bệnh.

Các bác sĩ Đơn vị ung bướu đang thăm khám và kiểm tra sức khỏe bệnh nhân
Các dấu hiệu nhận biết sớm và cách phòng ngừa bệnh lý u tuyến nước bọt mang tai
Để phát hiện sớm bệnh lý u tuyến nước bọt mang tai, các Bác sĩ Đơn vị ung bướu – Khoa Ngoại BUH đã đưa ra các dấu hiệu nhận biết nghi ngờ như sau:
- Có cục hoặc sưng trong miệng, má, hàm hoặc cổ. Đau ở miệng, má, hàm, tai hoặc cổ mà không đỡ.
- Có sự khác biệt giữa kích thước hoặc hình dạng của bên trái và bên phải của khuôn mặt hoặc cổ trước khi có khối u.
- Tê ở một phần khuôn mặt. Yếu các cơ ở một bên mặt.
- Khó mở miệng rộng hơn.
Các dấu hiệu trên cũng có thể là triệu chứng của các khối u tuyến nước bọt lành tính (không phải ung thư) hoặc do các nguyên nhân khác. Tuy nhiên, nếu có bất kỳ vấn đề nào như trên người bệnh cần phải đi khám chuyên khoa ung bướu để có thể được phát hiện và điều trị bệnh kịp thời.
Một số cách phòng ngừa bệnh lý và bảo vệ sức khỏe bản thân cùng gia đình khỏi bệnh lý u tuyến nước bọt mang tai như sau:
- Vệ sinh răng miệng sạch sẽ, súc miệng bằng nước muối ấm sau bữa ăn.
- Giữ ẩm miệng bằng nước hoặc kẹo không đường.
- Bổ sung dinh dưỡng và uống nhiều nước.
- Hạn chế sử dụng rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích.
- Nếu thấy có những biểu hiện bất thường như cảm giác đau, khô miệng và mất vị giác làm sụt cân,… người bệnh nên đến cơ sở Y tế để kiểm tra sức khỏe.
Đơn vị ung bướu – Khoa ngoại tổng hợp BUH sở hữu đội ngũ bác sĩ được đào tạo bài bản, nhiều năm kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe hàng đầu. Đơn vị ung bướu áp dụng mô hình điều trị đa mô thức và cá thể hóa trong điều trị ung thư; luôn hỗ trợ – chăm sóc tận tình cho từng bệnh nhân; cập nhật liên tục các phác đồ điều trị mới nhất góp phần nâng cao chất lượng khám – điều trị cho bệnh nhân ung thư trong khu vực.